Alex FRANÇOIS blong Franis i mekem, mo Wako hem i droem ol pija
Motalava Banks Islands Vanuatu October 2000 ~ June 2004
me Franis, lête 2000, lôwôl Ninyig, laba 2. Lemtap nêwê hiy kimi del. Ino Alex. No notogtog taval mayam mi kimi, ba nok dêmdêm liwo hiy kimi ige to ½otlap, so kimi so togtog malaklak lepnô nononmi. Ba êwê so ige yantêntêngên so êglal galsi nagatgat to ½otlap, so naloy tiple qô¾qô¾. Veg kêy wo meskul to Wo¾yeskey, kêy wo meskul tê Têlvêt, bas et haytêyêh galsi te mi kêy. A so, velqô¾ kêy hohole to ½otlap vêlês, bas kêy wo nemyôs so yapyap te lêtes si so nahap en, tô kêy ukêg veteg nagatgat nonoy, ba kêy yap telelam êgên. Ba nehet, veg kêy tile dêm veteg qêt navap nongên aê ! Nitiy wê yeh, so kêy so vatne galsi bah nayapyap to ½otlap en, bastô kêy tiqyo vatne nagatgat non ige tegha. Noyobem gôskê, namun ige del to ½otlap : ige susu, ige lililwo, ige del. Ige lililwo, kêy wo nemyôs so vataptah te muy so lolmeyen aê, kê ne¼si nowmat. Ba wun nesey so ige vatvatgo kêy a etetgoy lelo sukul nonoy geh : tô ige Kinda, ige buskul del, kêy tavatne geh vêh ige yantêntêngên mi navap to ½otlap. Nôbôk gôskê kamyô Edgar Woleg Howard mayap tiwag tô : kê a metgoy tô so nakaka nan del nemtuw galsi mi nohohole si so nêvênan ige to ½otlap. Bastô, gên so vêwê se yolqôvên mino Wako, veg ikê mayap qêt tô nototgal nan, a nemyeyen lês, qe so hêyhêywê. Kimi wo nemyôs so vêhge no bahapqiyig vitwag, a so bemtehal a nok yapyap nohohole to ½otlap aê en, si so bavatvatne ige susu, a so qele ave itôk, kimi so yap êwê me nêlêtes hiy no, no teplu goy nowmat vêh so biyibyi¾ kimi. Napnô mino gên. Kimi so yap me, namnan del. No natam kimi del to ½otlap. Vêwê kimi. Kamtêl Alex, Wako, Edgar.
Alex FRANÇOIS LACITO-CNRS 7 rue Guy Môquet 94801 Villejuif FRANCE
A - a
NÔGÔYI G A nanaw namadap
nayte naqaqa
alalveg A¼ot
B - b
NÊWE bôbô nowobebe
B EG
bulsal nabago
nababaglo nebeg
D - d
NÊLWO nididi dêyênyê
D IY
dayday goy naday
idêtêl de¾en¾eg
E - e
NÔTÔTI
EY nête nevey
levete nele¾
ney nege
Ē - ê
NAMTE nêyêy êglal
têvêlêm nênlêk
ʽ
nête vêy nêqay
G - g
NÊDÊL¿E nagasel naghôw
G ÔHÔW
nagtê hoghoggoy
nagvêg Toglag
H - h
NA¿YE hag hiy hôw nohohôw
netegha yeh meh
H Ô½ tateh hahah
I - i
NATAWH I VEY sisiy niyipyip
yigyigtô nigli mitig
Hiy sito nitil
K - k
NOWO½EL½EL NE kaka nokolkol
kuykuy nakaskas
KÊ vôkvôk kukuk
L - l
YOGE lolmeyen nililip
L ÔQÔVÊN lêlwomyen levetêl
wawawlil Lahlap
M - m
NILI namalmal mitimtiy
M AL
nemey namapto
nêmês nômômô
½ - ¼
NATAYBÊ a¼ag ¼al¼al
½E na¼key la¼la¼
½otlap wotwot¼ag
N - n
N ÊT½EY nênênên ninin
nunuy neneneh
netnenen nêtêynin
¿ - ¾
NUQUL¿I ¾ay¾ay naha¾
naya¾ya¾ namye¾
¿ EY yo¾yo¾teg a¾qô¾ nêwê
O - o
NÊLWO olol nosoy
oyveg yo¼oyas
ON toytoy womtelo
- ô
NÊKLE ôlôl nôsôl
nôwôl môyômyôs
Ô
nôyôtyôt dôyô
P - p
NA¿YE GO P nop nip
napnô napluplu
valaplag vetepteg
Q - q
NAMNÊ ququq qa¾yis
Q EYET
têqtêq naqtag
Iqet qêlgan
S - s
nasas neses
NANGO
S IOK
nagasêsê visipsis
sos¼eg sôsô¾teg
T - t
NAGLO nitilto tita
T OKEL
teteh nôtôti tô
at têqêl tôytôy
U - u
W U YW U Y BÊLAG qulqul susuy
nuvu ukêg
nuquk ipluk
V - v
NAHÔ NE vêyvêyhe vataptah
noyovey nôvôy
V ÔY vôlôplôl nevel
W - w
NÔGÔYGÔYI niwis nawyêt
wotwot¼ag namtow
W ÊYÊT wêdêwdê wawawlil
Y - y
NAGLO TEGE Y GE Y nayaw yiyiy
neyey nayme
noyoy yoq goy
